Het ambassadeurswerk van Patrick Peeters brengt hem over de grenzen heen

Expert-vrijwilliger Patrick Peeters behaalde zowel een diploma tropische geneeskunde als pediatrie en zet zich sinds 2005 in voor Artsen Zonder Vakantie. Zo heeft hij 20 zendingen verricht, de rol van voorzitter bekleed tussen 2007 tot 2014 en is hij de trekker van de werkgroep pediatrie.

De ervaringen die Dr. Patrick Peeters hierbij opdeed, voorzien hem van meer dan voldoende stof om Artsen Zonder Vakantie gedegen te vertegenwoordigen op universiteiten, ziekenhuizen en in populairdere mediakanalen. In januari van dit jaar bracht zijn ambassadeurswerk hem in tot in Burundi op vraag van het Burundese Ministerie van volksgezondheid. Hoe dit alles tot stand kwam, vertelt hij zelf.

Ambassadeurswerk op academisch niveau

Door de verschillende wetenschappelijke verenigingen voor kindergeneeskunde werd ik herhaaldelijk gevraagd om te komen spreken over de protocollen die we met de werkgroep pediatrie van Artsen Zonder Vakantie ontwierpen en de methodologie die we hiervoor gebruikten.

Patrick in de werkgroep pediatrie

Om in een notendop weer te geven waar dit over gaat:

De protocollen die wij opmaakten, hebben als doel het leven van lokale artsen gemakkelijk te maken. Deze protocollen zijn gebaseerd op het Blauwe Boekje van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) die de basisrichtlijnen geeft voor kindergeneeskunde over alle continenten heen. Onze protocollen hebben zelfs dezelfde nummering. In feite komt het erop neer dat we dit Blauwe Boekje leesbaarder, concreter (meer toegespitst op de realiteit op het terrein) en hanteerbaarder maakten.

Tijdens de vergaderingen van verenigingen van kindergeneeskunde vertelde ik meermaals over de referenties die we gebruikten om tot deze protocollen te komen; gedurende de koffiepauze kon ik samen met stafleden van Artsen Zonder Vakantie onze strategie voorstellen. Deze deelnames zetten redelijk wat bezoekers aan om zich op te geven als expert-vrijwilliger en om mee te komen op zending.

Over de grenzen heen

Het werk dat wij geleverd hebben met de werkgroep pediatrie, werd al toegepast in verschillende landen, maar vooral in DR Congo. Zo werden onze protocollen in Zuid-Kivu door de Provinciale Congolese overheid verspreid en worden ze reeds gebruikt door een zestigtal ziekenhuizen. Het is de taak van Dr Zozo Mustafiri, die ook heel actief met Artsen Zonder Vakantie samenwerkt, om de protocollen in heel Congo te verspreiden met de steun van Artsen Zonder Vakantie, Unicef en Amerikaanse donateurs.

Toen de regiocoördinator van Artsen Zonder Vakantie, Dr. Kash Karubara, van het Burundese ministerie van volksgezondheid te horen kreeg dat zij een manual wilden maken voor neonatologie – de zorg voor zieke en/of vroeggeboren (premature) zuigelingen – bracht hij ons in contact elkaar. Eind januari 2023 vertrokken Annelies Dusart, mede-expert-vrijwilliger en neonatologe, en ik naar Burundi om hierrond te werken. Samen met Burundese artsen en pediaters van universitaire ziekenhuizen en het militair hospitaal stelden we een manual op voor neonatologie. Het doel van dit document is om beknopt weer te geven wat artsen van algemene ziekenhuizen concreet dienen te doen om zieke en premature baby’s te verzorgen en behandelen.

Het feit dat het Burundese ministerie van volksgezondheid spontaan aan Artsen Zonder Vakantie denkt als zij het hebben over manuals, is volgens mij het mooiste bewijs van het feit dat wij beschouwd worden als experts in het opstellen van protocollen . Het mee helpen opstellen van een ministerieel document is op zich een ambassadeursverwezenlijking voor Artsen Zonder Vakantie.

Een manual die levens van pasgeborenen en prematuren redt

Voor we naar Burundi gingen, bestond er al een draft van de manual van de zorg voor zieke of vroeggeboren (premature) zuigelingen. Uit die reeds opgemaakte tekst hebben we vele zaken die hoogdravend waren, geschrapt. Verder werden internationale referenties pertinent voor Afrikaanse landen, de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) en ministeriele documenten van Burundi zelf – denk maar aan de nationale lijst van de medicatie in Burundi – toegevoegd wat de credibiliteit van het document verhoogd.


Hiervan geef ik graag een paar concrete voorbeelden:
· Pasgeborenen en prematuren die zware ademhalingsproblemen hebben, zouden het best het medicijn Surfactant toegediend krijgen. In Burundi beschikken ze echter niet over deze medicatie, dus heeft het geen zin deze info op te nemen. In het ministeriële document ‘nationale lijst van de medicatie in Burundi’ kan je opzoeken wat wel voorradig is, en deze geneesmiddelen werden opgenomen in de manual.
· Burundi beschikt over één beademingstoestel voor pasgeborenen en prematuren voor gans het land. Wanneer en hoe je dit toestel dient in te zetten, is geen relevante informatie voor de Burundese artsen.

Deze manual heeft de ambitie om de behandeling die gegeven dient te worden aan pasgeborenen en prematuren gemakkelijker uitvoerbaar te maken. Wanneer zorgprofessionals beschikken over een document waarin op een korte, bondige en gemakkelijk te begrijpen manier omschreven staat wat ze moeten doen, dan passen ze het toe.

Zeker wanneer het gaat om leven en dood, moet het snel gaan. Hoe sneller een arts te weten komt hoe hij/zij een vroeggeboren zuigeling exact dient te behandelen, hoe groter zijn overlevingskans.

Ambassadeurswerk helpt misverstanden uit de wereld

Door mijn ervaringen op het terrein, kan ik pakkende verhalen vertellen uit de praktijk. Ik kan persoonlijke foto’s toevoegen aan mijn presentaties over Artsen Zonder Vakantie en misverstanden uit de wereld helpen. Zo sterven de meeste kinderen in Afrika niet aan tropische ziekten, maar wel aan banalere ziekten, zoals deshydratatie of pneumonie. De kinderen worden gewoon te laat binnengebracht in het ziekenhuis. Vooraleer ze daar belandden zijn ze vaak eerst bij de sjamaan, en dan het gezondheidscentrum langsgegaan. In dit centrum wordt vaak te lang gewacht om deze zwaar zieke kinderen door te sturen. Over deze, en andere zaken, heb ik al interviews gegeven in Libre Belgique, streekkranten, op de radio (RTBF),…

Als u onze pediatrische activiteiten wilt steunen, kunt u een donatie aan Artsen Zonder Vakantie doen door hier te klikken.

Help onze Afrikaanse collega’s om noodzakelijke medische zorg toegankelijk te maken.