Actie en inspiratie
Hilde Mattelaer: “Ik bleef thuis met onze drie kinderen maar voelde me even geïnspireerd om in dit verhaal iets te betekenen. Toen ze terugkwamen en hun ervaringen vanop die eerste zending in Kameroen deelden, drong mijn begeestering zich overduidelijk op. Ik begon ziekenhuizen en medisch personeel op te bellen om extra artsen en verpleegkundigen te mobiliseren, vroeg of ze bepaald medisch materiaal konden missen en schreef ook bedrijven aan om te kijken hoe zij via donaties konden helpen. Ik stelde medische ploegen samen, schreef richtlijnen uit, zorgde voor hun visa, voor de overnachtingen in DR Congo, enzovoort.
Ondertussen vroegen de paters Scheutisten in DR Congo of er ook zendingen naar brousseziekenhuizen en stedelijke referentieziekenhuizen in de Kasaï-regio en later over heel het land georganiseerd konden worden. De nood was daar erg hoog. Er vertrokken zendingen naar DR Congo en ondertussen bleef ik in België alles coördineren. Vaak hing ik overdag aan de telefoon met bedrijven en ziekenhuizen en was ik ’s avond op mijn typemachine nog brieven en verzoeken aan het schrijven. Gsm’s en internet bestonden toen nog niet. Een kantoor was er ook niet. Ik deed die organisatie van thuis uit, tussen de verzorging van onze drie kinderen door.”
Eerste Afrika-ervaring
“In 1984 ging ik voor het eerst zelf mee op zending naar Lukalaba, Cilenge en Kabinda in DR Congo. Het was mijn allereerste Afrika-ervaring. De vonk sloeg meteen over. Ik hielp mee waar ik kon met ziekenzaal bezoeken, plaasters mee aanleggen, medische instrumenten aangeven, de kinderen troosten die geopereerd waren, de moeders geruststellen, enzovoort. Eens terug in België voelde ik me nog gedrevener om allerlei zaken te regelen voor volgende zendingen. Zelfs het Belgisch leger schreef ik aan. Meermaals stond ik in hun depot in Leuven om te kijken en te onderhandelen welk materiaal we voor onze partnerziekenhuizen in Afrika konden gebruiken.”
Bezieling
“Via onze goede connecties met de paters Scheutisten ging onze naam Artsen Zonder Vakantie rond in DR Congo. Zo kregen we meer en meer aanvragen van lokale ziekenhuizen. De organisatie werd stilaan een fulltime job en ik werkte zelfs op zondag om alle zendingen, materiaal, donaties en aanvragen geregeld te krijgen. Voor elke ploeg werd een briefing en debriefing georganiseerd, protocollen werden opgesteld en ik had intensief contact met ambassades. Gelukkig kregen we ook in België geleidelijk aan steun van sterke vrijwilligers die Artsen Zonder Vakantie mee groot maakten.
Twee keer vertrok ik alleen naar DR Congo op prospectiezending. Wat zijn de noden van het ziekenhuis op medisch vlak? Wat hebben zij nodig qua materiaal? Welke operatietechnieken willen zij aanleren? Hoe kunnen wij helpen? Wij werkten van bij het begin op vraag van de ziekenhuizen. Nooit drongen wij ons ergens op. Dat is altijd belangrijk gebleven binnen Artsen Zonder Vakantie en dat vind ik nog steeds een prachtig uitgangspunt.”
Enorme ervaringen
“Toen in 1994 de genocide in Rwanda uitbrak, hakte dat er fel in. Ik heb er toen alles aan gedaan om onze ploeg zo snel mogelijk terug te krijgen via onze contacten bij het Rode Kruis, de ambassade en de zusters van Bergamo. Het was verschrikkelijk wat daar gebeurde. Woorden schieten te kort. Via een vrachtauto zijn onze vrijwilligers, geopereerde kinderen en personeelsleden nog tijdig weg geraakt uit Rilima en met het vliegtuig geëvacueerd naar België en Bergamo in Italië.
Toen Artsen Zonder Vakantie in 1996 de erkenning als ngo kreeg, voelde dat als een gigantische beloning. Voor alle artsen ,verpleegkundigen en medisch personeel die zich gedurende jaren als vrijwilligers inzetten, maar ook puur voor mezelf. Voor alle jaren hard werk om alles voor de zendingen organisatorisch, qua materiaal en financieel in orde te krijgen. Ik ben daar nog altijd fier over en dankbaar voor.”
‘Mamas for Africa’
Eind jaren ‘90 voelde ik door allerlei omstandigheden, enorm de nood om een eigen project op te starten. Tijdens mijn reizen naar Afrika waren het steeds de connecties met en verhalen van vrouwen die me tot in het diepste van mijn ziel raakten. Hun veerkracht, doorzettingsvermogen en dankbaarheid zijn enorm.
Respect voor vrouwenrechten is altijd een belangrijk thema geweest voor mij. Door het geweld in Oost-Congo wou ik daar vooral iets voor verkrachte vrouwen en meisjes betekenen. Zo is ‘Mamas for Africa’ ontstaan. Mamas for Africa biedt in de eerste plaats toegang tot medische zorgen na verkrachting en psychologische bijstand aan slachtoffers van gendergerelateerd geweld. De communicatie en fondsenwerving gebeurt vanuit België maar de rest van onze ploeg is Afrikaans. Wij werken met lokale verpleegkundigen, psychologen en medici zoals oa.Dr Mukwege en zijn team van het Panzi-ziekenhuis. Dat lokale empowerment vind ik zeer belangrijk.
Wensen
“Ik ben altijd een ondernemende vrouw geweest met een actief engagement. Zowel voor Artsen Zonder Vakantie als voor Mamas for Africa werkte ik steeds met volle bezieling. Na deze 40 jaar, wens ik dan ook een mooie verdere toekomst voor Artsen Zonder Vakantie.”
Tekst: Veerle Symoens
