Sterftecijfer gedaald
Het pediatrisch ziekenhuis ligt in de gezondheidszone van Lingwala, een deelgemeente van Kinshasa. Het is wellicht het enige ziekenhuis in de regio, of zelfs het hele land, dat zich enkel focust op kinderen, vertelt ziekenhuisdirecteur Catherine Akele met trots. Ze kent het 53-jaar oude ziekenhuis door en door. Het werd in 1948 opgericht door het Belgische Rode Kruis maar is ondertussen een publiek referentieziekenhuis voor de regio. Halverwege de jaren tachtig werd ze daar als huisarts aangesteld. Ze keerde er terug na haar specialisatie in pediatrie en neonatologie in Nancy in Frankrijk, waar ze negen jaar verbleef met haar man, tevens dokter en chirurg. “Het Rode Kruis bracht ons in contact met Artsen Zonder Vakantie, waar we nu al zestien jaar mee samenwerken. Onze naamsbekendheid en de kwaliteit die we kunnen bieden hebben we onder andere te danken aan alle opleidingen die we doorheen de jaren mochten ontvangen. Het sterftecijfer van de patiënten in ons ziekenhuis is de voorbije 25 jaar gedaald van 20 naar 4 procent. Dat zegt genoeg.”
Malaria, infecties en diarree
Elk jaar zien de dertigtal dokters en een honderdtal verpleegkundigen meer dan 15 000 kinderen passeren op consultatie. De meesten kunnen meteen geholpen worden en mogen terug naar huis. Een groot deel wordt gehospitaliseerd en moet langer blijven. “De voornaamste problemen die we zien bij jonge kinderen zijn malaria, luchtwegeninfecties en diarree. Wij hebben zelf geen materniteit dus de pasgeboren kindjes worden van ergens anders naar ons doorgestuurd. We behandelen onder andere neonatale infecties, verstikkingsverschijnselen, vroeggeboortes, problemen met de spijsvertering, enzovoort. Op het gebied van chirurgie ondervinden we de grootste noden. We zien dat onze chirurgen bepaalde technieken missen om bijvoorbeeld te opereren aan het spijverteringskanaal of de urinewegen. Hoewel we al heel veel steun kregen op materieel vlak, missen we vandaag nog beademingsapparaten. We hebben er enkel in het operatiekwartier.”
Zaal intensieve zorgen
Ze vertelt met een encyclopedische kennis over de zendingen die het ziekenhuis mee maakte tot wat het vandaag is. “Eén van de belangrijkste verwezenlijkingen gebeurde in 2005 met de hulp van pediater Patrick Peeters. Hij hielp ons de hele werking op punt te stellen om intensieve zorgen te kunnen verlenen. Iets wat we niet hadden. Zowel op materieel vlak als op gebied van opleidingen voor het personeel. De zaal is via een deur verbonden met een andere zaal waar ook ernstig zieke kinderen liggen, maar die minder acute zorg nodig hebben. Als er zich een probleem stelt, kunnen we de patiënt in nood meteen verplaatsen. Op de dienst neonatologie kreeg de verpleging verschillende vormingen die veel hebben veranderd. Dat ging van monitoring, over voeding, pijnbestrijding tot hartreanimatie. Op chirurgisch vlak leerden onze dokters door Professor Greta Dereymaeker klompvoeten behandelen. Onze dokters geven die kennis nu door aan afgestudeerden die bij ons stage lopen.”
Creatief en innoveren
De directrice heeft al heel wat gezien in haar leven. Ze blijft er goedlachs en strijdvaardig onder. “Als dokter zijn we zowel psychologisch als wetenschappelijk voorbereid om in moeilijke omstandigheden te werken. Met kinderen is dat een nog grotere uitdaging. Een kind dat ziek is en pijn lijdt, dat doet pijn. Ik herinner me nog, toen ik terugkwam uit Frankrijk, waren hier nog geen chirurgen maar kwam er een kind binnen met borstvliesuitstroming. Het draineren van vocht uit de longen had ik op de neonatologie in Nancy geleerd dus was dat meteen mijn taak. Ik ben toen naar de markt gegaan en kocht flessen en rubberen sandalen waarmee ik het toestel in mekaar knutselde om de drainage bij dat kind te doen. Door onze moeilijke omstandigheden worden we gedwongen om creatief en innoverend te werken. Als we onze armen kruisen, zullen we de kinderen niet redden.”
Focus op verbetering
Tot slot wenst ze Artsen Zonder Vakantie een gelukkige veertigste verjaardag. “We zijn heel blij met de steun die we tot nu toe hebben ontvangen en hopen dat de samenwerking blijft duren. Dankzij de capaciteitsversterkende trajecten is onze samenwerking geëvolueerd en beter geworden. Er wordt samen nagedacht in functie van onze behoeften. Dankzij die manier van werken, zijn we ook beter in staat om onszelf in vraag te blijven stellen en te focussen op wat beter kan. Daarom willen we in de toekomst meer gaan inzetten op onze chirurgie, zodat deze topkwaliteit wordt.”
Tekst: Ann Palmers
