Zonne-energie als duurzame oplossing
De regelmatige stroomonderbrekingen waar het Panzi-ziekenhuis in Congo mee kampte, belemmerden niet alleen het personeel tijdens hun medische handelingen, ze beschadigden ook de medische apparatuur van het ziekenhuis. Bovendien stonden de storingen garant voor een dure rekening door het constante overschakelen op noodgeneratoren. Zonne-energie biedt een duurzame oplossing voor dit probleem.
De resultaten
Sinds het afronden van het zonnepanelenproject boekte het Panzi-ziekenhuis winst op het vlak van stabiliteit van stroom, én op het vlak van rendement, een verminderde CO2 en kostenbesparing:
–Groene en stabiele stroom: 45% van het totale elektriciteitsverbruik komt van zonne-energie. Bij te weinig zon, schakelt de installatie nu automatisch over naar het elektriciteitsnet of naar de generator waardoor het aantal stroomonderbrekingen fors is gedaald
–Rendement: maar liefst 79% van de zonne-energie die wordt opgewekt wordt omgezet in stroom voor het ziekenhuis
–Vermeden CO2 uitstoot tot en met 3e kwartaal 2022: 17,2 Ton
Ter vergelijking: 1 ton CO2 komt ongeveer overeen met 8 maanden elektriciteitsverbruik van een gemiddeld huishouden.
–Financiële besparing: 4.600 euro per maand door het verminderd gebruik van de noodgenerator
Basisvoorwaarde voor goede gezondheidszorg
Stabiele en duurzame elektriciteit is een basisvoorwaarde voor goede gezondheidszorg. Bij gebrek hieraan komt het stellen van de juiste diagnose of het geven van de nodige behandeling aan patiënten in gevaar.
“Onze biomedische toestellen lieten het vaak afweten door de dagelijkse stroompannes hier in Panzi”, vertelt Asher Ngabo, ingenieur van het ziekenhuis van Panzi. “Dankzij de installatie van zonnepanelen kunnen we nu eindelijk rekenen op een stabiele stroomvoorziening. Die stabiliteit komt onze biomedische toestellen, ons (para)medisch personeel en vooral onze patiënten ten goede.”
Overschakelen op zonne-energie
Het volledige zonnepanelenproject verliep in drie fases:
-Fase 1: plaatsing zonnepanelen op het gebouw waarin o.a. de spoeddienst en administratie is ondergebracht
-Fase 2: plaatsing zonnepanelen op het labo, de apotheek en de dienst radiologie. Deze installatie voorziet ook de dienst Intensieve zorgen en Materniteit van energie.
-Fase 3: optimalisatie van het elektriciteitsnetwerk van het hele ziekenhuis. Door over te schakelen op koperen elektriciteitskabels i.p.v. aluminium kabels zullen de zonnepanelen behoed blijven voor ernstige stroomonderbrekingen. Bovendien zal in geval van een defect de schade nu beperkt blijven tot slechts 1 locatie dankzij een groot verdeelbord dat de nodige beveiliging voorziet. Zo wordt de levensduur van de zonnepaneleninstallatie verzekerd en blijft biomedische apparatuur behoed voor schade. Daarenboven wordt het reeds behaalde rendement van de zonnepanelen vergroot met 10 à 15% door het wegvallen van het verlies aan stroom en warmte dankzij een optimale geleiding met koperen kabels. En zo daalt de CO2-uitstoot ook met een extra 8 à 10%.
Installatie en opleiding gecombineerd
Bij dit zonnepanelenproject ging de installatie hand in hand met opleiding van lokale techniekers. De samenwerking tussen Artsen Zonder Vakantie en provincie Vlaams-Brabant ging voor het eerst van start in 2016. Er werd een praktijkgerichte meerjarenopleiding voor ziekenhuistechnici uit een 34-tal ziekenhuizen in Oost-Congo en Burundi opgezet onder de noemer ‘Jenga Maarifa’, Swahili voor ‘Kennis opbouwen’. De succesvolle samenwerking werd verdergezet door de installatie van zonnepanelen te combineren met een praktische opleiding voor technici. De reeds ervaren Jenga Maarifa-technici uit verschillende ziekenhuizen in de buurt kregen de kans om hun kennis toe te passen en de installatie mee in goede banen te leiden. Daarnaast geven ze hun kennis door aan student-technici.
De kracht van internationale samenwerking
Artsen Zonder Vakantie kiest waar mogelijk altijd voor het lokaal aankopen van materiaal.
Op de zonnepanelen na werkten we bij dit project voornamelijk samen met Afrikaanse leveranciers”, vertelt ir. Rik Vereecken, expert-vrijwilliger en consultant voor Artsen Zonder Vakantie. “De grote verdeelborden werden ontworpen en gemaakt in Kenia, en ook de koperen kabels werden volgens Europese norm gefabriceerd in Kenia.
De technische ploeg van het Panzi-ziekenhuis bouwde de technische lokalen voor de batterijen en de verdeelborden van de installatie en timmerde een draagstructuur voor de zonnepanelen op de verschillende daken. Daarnaast stonden ze in voor het leggen van de koperen kabels.
De zonnepaneleninstallatie wordt de klok rond gemonitord en geanalyseerd. Bij eventuele problemen of onregelmatigheden wordt er rechtstreeks contact opgenomen met de verantwoordelijken van het Panzi-ziekenhuis. Zo kunnen ze meteen ingrijpen zonder dat de optimale werking van de installatie in het gedrang komt. Een mooi voorbeeld van de kracht van internationale samenwerking. »
Toekomstperspectief: 75% groene stroom
De nieuwe elektrische installatie in het Panzi-ziekenhuis is erop voorzien nog meer zonnepanelen te kunnen aansluiten in de toekomst. Dankzij deze ingreep zal het Panzi-ziekenhuis, eens de nieuwe aanbouw klaar is, hun groene stroom kunnen opdrijven naar maar liefst 75%.
