Orthopédiste Dr Cuma Moise : “Médecins Sans Vacances comprend la réalité du terrain et réagit avec souplesse.”

Lange dagen We spreken orthopedist Cuma Moise snel tussen de interventies door. Het is 20u30 in Burundi en na ons gesprek zal hij nog twee patiënten opereren. Zeven patiënten gingen hen voor vandaag, zowel in het publieke als in het staatsziekenhuis waar hij werkt. Maar de goedlachse man klinkt enthousiast en gemotiveerd. Hij zag al […]

Lange dagen

We spreken orthopedist Cuma Moise snel tussen de interventies door. Het is 20u30 in Burundi en na ons gesprek zal hij nog twee patiënten opereren. Zeven patiënten gingen hen voor vandaag, zowel in het publieke als in het staatsziekenhuis waar hij werkt. Maar de goedlachse man klinkt enthousiast en gemotiveerd. Hij zag al vier of vijf mensen wiens materiaal moest worden verwijderd na een operatie, een dame met een misvorming aan haar been, iemand met een scheenbeenbreuk en een kind met een ingetrokken litteken aan de voet. “De nood is hoog. We draaien hier lange dagen maar iemand opereren die niet kon lopen die je nadien ziet buitenwandelen. Dat voelt goed.”

Vier orthopedisten

Dokter Cuma Moise is een gespecialiseerde orthopedische chirurg. Voor Artsen Zonder Vakantie ging hij in totaal al een keer of dertien naar verschillende ziekenhuizen in eigen land en omstreken om dokters in te wijden in de orthopedie. In 2016 ging hij voor het eerst naar het ziekenhuis van Ijenda in het Zuiden van Burundi. Later bezocht hij een viertal keren het ziekenhuis van Mibilizi in Rwanda. “Er zijn in totaal slechts vier orthopedische specialisten in heel Burundi. De behoefte is groot. Veel mensen lijden aan botproblemen. Daarnaast gebeuren er doorgaans veel ongelukken met fietsen of automobilisten die de verkeersregels niet volgen.” De grote nood en een inspirerende Canadese arts (naam?) overtuigden hem zich te specialiseren in de orthopedie. “Tijdens mijn studies in 2011 kwam er een Canadese orthopedist, een man van rond de 60 jaar. Hij specialiseerde zich in Brussel en liep stage in het Saint-Luc ziekenhuis van Namen. Nadien keerde hij terug naar Burundi om in het militaire ziekenhuis van Kamenge te gaan werken. De gebetenheid en de dynamiek waarmee hij werkte, inspireerde me om hetzelfde te gaan doen.”

Minder doorverwijzen

Tijdens de zendingen leidt hij generalisten op om orthopedische ingrepen te doen. “Meestal gaat dat over basisingrepen zoals externe fixatoren leren aanbrengen. In Burundi deed ik tot nu toe acht zendingen waarin we de technieken verdiepten. Hoe breuken te behandelen en welke patiënten we doorverwijzen. Ook chronische osteomeylitis, een aandoening waarbij het bot geïnfecteerd raakt, behandelen we vaak. Vroeger moesten we die patiënten doorverwijzen naar omliggende landen zoals Kenia of Oeganda. Dat proberen we nu te verminderen door artsen op te leiden in eigen land.”

Veel gelachen

De beste herinneringen houdt hij over van zijn verblijf in het ziekenhuis Mibilizi in Rwanda: “Ik kende de mensen daar bij aanvang niet. We werkten samen met de kinesitherapeuten en de verpleegkundigen van het operatiekwartier. Hele fijne mensen allemaal. De eerste dag werkten we tot 21 uur. De tweede dag werd het 22 uur. De derde dag werd het nog later. Er waren ontzettend veel patiënten. We grapten dat dit het hardst werkende ziekenhuis uit omstreken was. Dat zijn grapjes die je maakt binnen het team. Maar het toont ook aan hoe gemotiveerd iedereen is.”

Ogen en oren van de organisatie

Hij wenst Artsen Zonder Vakantie nog een mooie toekomst toe. “Het is één van die zeldzame ngo’s die de realiteit op het terrein begrijpt en daar flexibel op inspeelt. We werken niet op automatische piloot. Bij elke zending moeten we ons als lokale expert telkens opnieuw aanpassen aan de lokale situatie. Zoals bijvoorbeeld in het Muramvya ziekenhuis, in het Noorden van Burundi. Daar waren veel meer patiënten met botinfecties dan in het Zuiden. Daar was ik niet op voorbereid. Maar Artsen Zonder Vakantie reageerde flexibel en we hebben ons dan op dat probleem gefocust. Ze beschouwen ons als de ogen en oren van de organisatie. Op die manier kunnen we heel succesvolle zendingen doen.”

 

Tekst Ann Palmers

Aidez nos collègues africains à rendre accessibles les soins médicaux nécessaires.